Binnen veel sporten, en zo ook binnen het voetbal, speelt selectie of selecteren een rol. Of het nu gaat om het selecteren van de spelers die in de basisopstelling beginnen of het selecteren van een bepaald aantal spelers voor een team: het komt altijd neer op een keuze tussen spelers. Met die keuze is niks mis; het oorspronkelijke doel van selecteren is namelijk dat kinderen worden ingedeeld op een niveau dat passend is bij hun ontwikkelingsfase en drijfveren. Elk individu heeft een niveau nodig waarop voetballen uitdagend is en waarin er balans is tussen lukken en mislukken. De ontwikkeling verloopt meestal niet in een rechte, opwaartse lijn omhoog, maar is juist heel grillig en daarmee onvoorspelbaar. Daarbij hebben ze andere kinderen nodig, je leert jezelf immers kennen in relatie tot de ander.
Voetbal is een sport waarin de prestatie aan veel factoren onderhevig is. Door de constant veranderende omgeving van het spel, door bijvoorbeeld medespelers en tegenstander, kunnen voetbalprestaties op verschillende manieren tot stand komen. Van grote invloed op de ontwikkeling van spelers zijn de steeds veranderende wedstrijdvormen en spelregels naarmate spelers ouder worden. Dit verandert het spel en daarmee ook de prestatie. Door de ontwikkeling van kinderen zullen de kwaliteiten van spelers die op jonge leeftijd van toepassing zijn (bijvoorbeeld een voorsprong in de groei) op latere leeftijd niet meer van belang zijn. Tot slot verandert de omgeving van jeugdspelers, bijvoorbeeld in het geval van ondersteuning van ouders, wat voor verschillen kan zorgen die op latere leeftijd niet meer van toepassing zijn. Dit maakt het dus lastig om met enige zekerheid het niveau van jonge spelers in te schatten. Je weet immers niet hoe de ontwikkeling zal gaan verlopen. Dit maakt het indelen op basis van huidig niveau in de jongste lichtingen met als doel de meest talentvolle spelers te selecteren tot een uiterst complexe en onbetrouwbare bezigheid.
Tegelijkertijd zien we ook bij TVC ’28 steeds meer aanwijzingen dat er in deze zogenaamde ‘categoriebenadering’, of met andere woorden ‘het in hokjes stoppen van speelsters en spelers’, misschien meer gevaar schuilgaat dan dat het er in eerste instantie op lijkt. Die gevaren zitten enerzijds in het benoemen van teams als selectie en niet-selectie. Door deze scheiding van selectie- en niet-selectieteams komen de faciliteiten van een vereniging vaak alleen beschikbaar voor een beperkt aantal jeugdspelers. Dit uit zich bijvoorbeeld in vaker trainen onder leiding van een gediplomeerde trainer wanneer je behoort tot een selectieteam.
Anderzijds, het inzetten van selectiebeleid als manier om al vroeg een bepaalde, kleinere, groep jeugdspelers te herkennen en te ontwikkelen als voetbaltalent lijkt logisch. Daarbij is vaak de gedachte: hoe eerder je begint met het opleiden van talentvolle spelers, des te groter de kans dat zij ontwikkelen tot goede speler die later van waarde zijn voor het eerste elftal. Deze keuze kan echter gevolgen hebben: er ontstaat een grote(re) groep jeugdspelers die de top van hun potentie niet kan bereiken. Daardoor kan er potentieel talent verloren gaan. En dat terwijl het beoordelen van het niveau van jonge jeugdspelers en een voorspelling doen over het latere eindniveau ontzettend moeilijk, zo niet onmogelijk is.
Wat doen we hieraan bij TVC ’28?
Bij TVC ’28 vinden we het uitgangspunt met plezier (beter) leren voetballen het belangrijkste aspect. Op het eerste gezicht is er niet veel mis met het indelen van voetballers op zijn of haar eigen niveau. Elk individu heeft een niveau nodig waarop keuzes uitdagend zijn en waarin er balans is tussen lukken en mislukken. Daarnaast is de aanwezigheid van leeftijdsgenoten belangrijk en moet de indeling passen bij de ambities en motivatie van de voetballer.
Geen selectieteams meer in de JO8 en de JO9
Om met plezier (beter) te leren voetballen is ook TVC ’28 met ingang van dit seizoen 2021/2022 begonnen met het uitgangspunt van ‘Gelijke kansen’. TVC’28 volgt hiermee de visie en uitgangspunten van de FC Twente/Heracles Academie en andere sportverenigingen in de buurt. Ook de KNVB is groot voorstander om het vroegtijdig selecteren in de jongste jeugd te beperken. Zo worden bij TVC ’28 in de O8 en O9 geen zogenaamde ‘selectieteams’ meer gemaakt en worden kinderen niet meer direct ingedeeld op het niveau wat ze op dat moment tentoonspreiden. Er kan bijvoorbeeld langer bij en door elkaar getraind worden en zijn elftallen op basis van ‘gelijkmatige’ teams samengesteld. Team overstijgend trainen en het leren van en met elkaar in variabele weerstanden heeft bewezen positieve gevolgen te hebben op de ontwikkeling van spelers.
Gelijkheid in het trainingsprogramma
Gelijkheid in het trainingsprogramma waarbij, ongeacht het team, alle spelers een training van dezelfde trainer(s) krijgen en met dezelfde inhoud. Elke jaargroep heeft een eigen ‘hoofdtrainer’ met assistenten. De selecties rouleren gedurende de trainingen. Periodiek wordt de opzet en aanpak geëvalueerd. In het voorjaar 2022 wordt gekeken naar een extra, facultatief aanbod, waar alle kinderen welkom zijn van een hele jaargroep of meerdere jaargroepen bij elkaar. Hiermee wordt de autonomie van de spelers gestimuleerd, hetgeen positieve gevolgen heeft voor de intrinsieke motivatie. Dit is de voedingsbodem van het plezier van het spelen van voetballen. TVC ’28 sluit hierbij aan op het principe van de regiotrainingen van de FC Twente-Heracles Academie.
Foto’s: Jeroen Tempert Fotografie
